Het plaatsen van een PAC
De operatie zelf wordt beschouwd als een geringe ingreep en wordt meestal uitgevoerd onder zowel plaatselijke verdoving als bewuste sedatie (dit is een schemertoestand zonder verlies van bewustzijn, ook wel een roesje genaamd). Je kunt soms een beetje ongemak hebben na de procedure maar dat kan worden opgevangen met verdovende medicijnen, zoals Demerol voor 24-48 uur. Een PAC wordt meestal geplaatst als een één dag chirurgische ingreep in een ziekenhuis of kliniek en wordt uitgevoerd door een chirurg of een interventieradioloog.
Na genezing van het implantatiesneetje kan men nu gemakkelijk door de huid heen met een Grippernaald (een speciaal soort injectienaald) een injectie geven die dan in een groot bloedvat of in het hart zelf terechtkomt, waardoor de kans op vaatwandirritatie komt te vervallen. Je kunt met een PAC gewoon zwemmen en baden.
Er zijn veel verschillende soorten Port-a-Caths. Welk bepaald type gebruikt gaat worden is gebaseerd op de specifieke patiënt en de daarbij behorende medische aandoeningen. De exacte positionering zelf kan verschillen, als het mogelijk is wordt hij zo geplaatst dat hij niet zichtbaar is bij het dragen van laag uitgesneden shirts. Ook wordt er goed bepaald dat de PAC geen overbodig contact heeft met een rugzak of BH-bandje. De meest voor komende plaatsing is op het bovenste rechter gedeelte van de borst. Het kan ook zijn dat de PAC op de spier die op de ribben zit wordt geplaatst.
De PAC kan gemaakt zijn van plastic, roestvrij staal of titanium. Daarnaast kan er een enkele kamer of dubbele kamer in zitten en kan hij variëren in hoogte (hoewel de basis ongeveer de grootte van een 20 eurocent munt is). De Katheter die dus onderhuids naar het hart loopt kan gemaakt zijn van biocompatibel, medische kwaliteit polyurethaan of silicone en zal, afhankelijk van je persoonlijke bouw, variëren in lengte (cm) en in diameter (mm)
Wanneer de PAC niet langer nodig is, kan hij verwijderd worden in de operatiekamer.
Risico's:
Net als veel medisch gebruikte middelen kent ook de PAC specifieke risico’s zoals:
Infectie
Een ernstige bacteriële infectie (sepsis) kan zorgen dat het apparaat operatief verwijderd moet worden omdat er in deze situatie ernstig gevaar voor de gezondheid van de toch al zwakke patiënt ontstaat;
Trombose
Er kan zich een bloedstolsel vormen in de katheter waardoor deze zou kunnen blokkeren en het apparaat onbruikbaar wordt. Om stolling in de Port-a-Cath te voorkomen wordt gespoeld met een zoutoplossing en heparine. Meestal wordt dit gedaan door een verpleegkundige of andere medische professional. Dit kan echter ook door jou zelf of een familielid, dat hiervoor opgeleid is, worden gedaan. Dit doorspoelen dient minstens eenmaal per vier weken of vaker te worden gedaan, afhankelijk van de aandoening waarvoor de PAC wordt gebruikt;
Mechanische storing
Dit is uiterst onwaarschijnlijk. Het kan voor komen in het zeldzame geval dat een deel van het systeem breekt. Meestal gaat het dan om de aangekoppelde katheter, deze kan dan vast komen te zitten in de bloedsomloop. In een dergelijk geval zal dat geen ernstige schade veroorzaken, veel patiënten hebben geen symptomen maar ontdekken de mechanische storing door een onvermogen om te spoelen of vloeistoffen op te kunnen trekken uit de PAC. In deze zeldzame gevallen is helaas een operatie nodig om de afgebroken katheter te verwijderen;
Pneumothorax
Een pneumothorax of klaplong is de toestand waarbij er in de borstholte naast de long ook vrije lucht aanwezig is. Deze lucht drukt op de inwendige organen, dus ook op de long. Hierdoor neemt het volume van de long af, in extreme gevallen tot een klomp ter grootte van een vuist die in het midden van de borstholte aan de luchtwegen vastzit. Bij het aanprikken om toegang tot de vena subclavia of halsader te verkrijgen is het mogelijk dat de long geraakt wordt, leidend tot deze complicatie. Als de pneumothorax groot genoeg is, kan het zijn dat een thoraxdrain geplaatst moet worden. Een thoraxdrain is een slangetje dat via de huid in de borstkas wordt gebracht. Via het slangetje wordt de lucht uit de borstholte gehaald. In ervaren handen is de kans op deze complicatie ongeveer 1%;
Arteriële schade
De subclavia kan per ongeluk worden aangeprikt. Dit leidt meestal tot een onderhuidse bloeduitstorting en soms een pseudo-aneurysma. Bij een pseudo-aneurysma (ook wel vals aneurysma genoemd) blijft een prikgat open waardoor er een soort hematoom ontstaat. Een alternatieve locatie kan dan nodig zijn om te worden gebruikt voor het plaatsen van de PAC;
Punctie van de arteria carotis
Deze slagader, die ook wel kortweg carotis wordt genoemd, ligt zowel links als rechts in de hals. Punctie hiervan is zeer zeldzaam, omdat het inbrengen van de katheter bij de nabijgelegen halsader steeds wordt uitgevoerd met behulp van echografie.
De PAC kent maar een beperkte levensduur, hoe lang een PAC mee gaat is situatie afhankelijk.
