Tips bij sondevoeding
Organisatie
Voordat sondevoeding thuis gestart kan worden moeten er eerst een aantal zaken zijn geregeld:
• Kan de patiënt het aan en/of is er voldoende mantelzorg;
• Continuïteit van zorg moet gewaarborgd zijn;
• Vergoeding van voeding en materialen;
• Goede mondelinge en schriftelijke instructies;
• Voeding en materialen op tijd leverbaar;
• Overdracht aan huisarts, thuiszorg en diëtist.
Afhankelijk van de afspraken binnen een werkveld (ziekenhuis en thuiszorg) kunnen dit taken zijn van de (huis)arts, voeding/transfer verpleegkundige en diëtist (ziekenhuis of thuiszorg). Voor het goed regelen van sondevoeding in de thuissituatie is samenwerking en afstemming tussen de verschillende disciplines uiterst belangrijk. In iedere regio zijn deze afspraken gemaakt en werkt men volgens opgestelde protocollen.
Vergoeding van voeding en materialen
Sondevoeding thuis wordt bij bepaalde indicaties vergoed door de ziektekosten verzekeraar. De diëtist en/of (huis)arts vragen de vergoeding voor de sondevoeding en bijbehorende materialen aan. De meeste ziekenhuizen hebben een voeding/transfer verpleegkundige die een belangrijke rol heeft bij het organiseren van sondevoeding thuis.
Voeding en materialen op tijd leverbaar
Sondevoeding en toedieningsmaterialen kunnen worden geleverd door de apotheek, je hebt daarvoor een recept van de arts of diëtist nodig. Echter vaker worden ze geleverd door facilitaire bedrijven. Deze firma´s zijn hierin gespecialiseerd en ze leveren het aan huis. Indien nodig leveren ze ook verpleegkundige zorg bij de toediening van de sondevoeding.
Voedingspomp
De voedingspomp wordt niet door de apotheek geleverd maar altijd door een facilitair bedrijf. De ziektekostenverzekeraar heeft veelal contracten en afspraken met deze bedrijven en bepaalt dus voor een groot gedeelte de soort pomp. Voor levering en vergoeding van de voedingspomp is een schriftelijke aanvraag van arts of diëtist noodzakelijk. De voedingspomp en de sondevoeding zitten in een rugzak, met als doel mogelijk te maken dat je de dagelijkse activiteiten kunt blijven doen.
Sondevoeding in bijzondere omstandigheden
Sondevoeding en sport
Zwemmen en sondevoeding geeft geen problemen. Zowel de neus/maagsonde als de PEG moeten goed afgesloten worden zodat er geen zwemwater in kan komen.
Kort durend sporten
Bij kort durende sporten kan de sondevoeding gewoon worden afgekoppeld.
Duur sport
Bij duur sport zoals hardlopen, wielrennen en dergelijke kan de sondevoeding moeilijkheden opleveren. Doordat vloeibare voeding de maag snel verlaat, kunnen er veelvuldig maag- en/of darmklachten optreden. Wil je toch deelnemen aan duur sport, probeer dan van te voren extra voeding toe te dienen.
Met sondevoeding op vakantie
Met sondevoeding op reis of vakantie gaan is heel goed mogelijk. Van tevoren moet wel worden overwogen welk land het beste voor een vakantie in aanmerking komt. Door een telefoontje naar de fabrikant of leverancier van de sondevoeding kun je aan de weet komen of de sondevoeding in het vakantieland verkrijgbaar is en waar. Ook in het buitenland wordt de sondevoeding vergoed, wel is het aan te raden om een recept mee te nemen.
Wanneer de sondevoeding niet in het vakantieland verkrijgbaar, is zal de voeding moeten worden meegenomen en moet voor de voeding een medische verklaring worden aangevraagd bij de arts. Op vertoon van een medische verklaring mag bij de meeste luchtvaartmaatschappijen de sondevoeding als extra bagage vrij worden meegenomen. Ook wanneer met de auto naar het buitenland wordt gereisd is een medische verklaring noodzakelijk voor de douane.
Een andere oplossing kan zijn om de voeding in poedervorm mee te nemen. Let in het land van bestemming wel op de kwaliteit van het water waarin het poeder moet worden opgelost. Gebruik goed gekookt water, water uit gesloten flessen of mineraalwater. Checklist vakantie
Sondevoeding tijdens warme dagen
Bij warme zomerse temperaturen zal de sondevoeding, wanneer deze besmet wordt, veel sneller bederven. Bij hoge temperatuur (+ 30) is het aan te raden om de fles/pak sondevoeding korter aan te hangen dan normaal. Ook het tussentijds ontkoppelen van systemen en de voedingspomp dient zoveel mogelijk te worden beperkt. Indien een voedingspomp wordt gebruikt is het goed om wat koelelementen in de rugzak te doen. Het spreekt vanzelf dat elke dag een nieuw toedieningssysteem moet worden gebruikt.
Bij extreme hitte zijn meer vocht en zout nodig. Zeker wanneer er alleen sondevoeding wordt gebruikt is het noodzakelijk dit aan te vullen. Tussen de voedingen door kan gebruik worden gemaakt van bijvoorbeeld bouillon, zoutoplossing of ORS (te koop bij drogist of apotheek).
Mondverzorging bij sondevoeding
Een goede mondverzorging is belangrijk om ontstekingen en irritaties te voorkomen. De kans op ontstekingen is groter door de verminderde kauwactiviteit en speekselafvloed. Extra aandacht is dus zeker nodig als er naast de sondevoeding geen andere voeding wordt gebruikt. Tanden en tong moeten regelmatig worden gepoetst, minimaal 3 x daags.
De lippen kunnen zo nodig worden ingevet met lippenbalsem.