Ernstige klachten
Soms kunnen er ernstige klachten in het buikgebied ontstaan waar mogelijk (snel) medische hulp nodig kan zijn.
We hebben er hier een paar op een rijtje gezet.
Een ileus
Deze kan op verschillende manieren ontstaan:
Obstructie ileus (mechanische ileus)
Een obstructie ileus ontstaat wanneer een obstakel de doorgang blokkeert. De doorgang wordt afgesloten door bijvoorbeeld een tumor, door littekenweefsel (verklevingen) of door een draaiing in de darm (een volvulus). De darm zal proberen om door middel van heftige samentrekkingen het voedsel langs het obstakel te duwen.
De symptomen bij een obstructie ileus zijn:
- aanvallen van hevige buikpijn (kolieken);
- een opgezette buik;
- een pijnlijk gevoel als de arts op de buik drukt;
- braken, het braaksel wordt steeds donkerder van kleur en lijkt steeds meer op ontlasting;
- het wegblijven van winden en ontlasting.
Vaak zijn de heftige samentrekkende bewegingen van de darm duidelijk zichtbaar op de buik. Meestal zijn er ook veel darmgeluiden, het zogenaamde “gootsteengeruis”.
N.B. De klachten bij een obstructie ileus zijn hetzelfde als bij de aandoening chronische intestinale pseudo-obstructie (CIP).
Paralytische ileus (verlammende ileus)
Deze vorm van een darmafsluiting ontstaat wanneer de beweging van de darm ernstig vertraagd of afwezig is. De darm ligt stil waardoor voedsel ophoopt en het lichaam niet kan verlaten. Dit kan ontstaan als gevolg van een buikvliesontsteking, een abces in de buik, alvleesklierontsteking, gebruik van bepaalde medicijnen of na een grote buikoperatie.
De symptomen bij een paralytische ileus zijn:
- matige en constante buikpijn;
- een opgezette buik;
- braken, het braaksel wordt steeds donkerder van kleur en lijkt steeds meer op ontlasting;
- het wegblijven van ontlasting en winden;
- geen darmbewegingen en geen darmgeluiden, er is sprake van een “stille buik”.
Chronische intestinale pseudo-obstructie
Een bijzondere vorm van een ileus is de chronische intestinale pseudo-obstructie (CIP).
Dit is een bewegingsstoornis van de darm die op elke leeftijd kan optreden. De klachten treden met tussenpozen op maar zijn vaak wel chronisch. Meestal is ook de voedselpassage door de slokdarm en de maag verstoord. Bij een chronische intestinale pseudo-obstructie is er geen obstakel dat de doorgang belemmert.
Deze vorm van een ileus kan ontstaan door:
- Beschadiging van de spieren in de darmwand door een andere ziekte (bijvoorbeeld sclerodermie, systemische lupus erythematodes (SLE) en amyloïdose).
- Beschadiging van de zenuwen in de darmwand. Dit is een zeldzame complicatie die voor kan komen bij suikerziekte.
- Hormonale afwijkingen.
- Langdurig medicijngebruik bij onder andere de ziekte van Parkinson.
- Ontsteking van het darmslijmvlies als gevolg van bestraling.
- Coeliakie (glutenintolerantie).
In sommige gevallen is de oorzaak onbekend. Dit wordt ook wel idiopathisch* genoemd.
De darmafsluiting wordt in dat geval een chronische idiopathische intestinale pseudo-obstructie (CIIP) genoemd.
* Idiopathisch = zonder aanwijsbare reden (oftewel het is er wel, dat is ook bewezen maar men kan het niet verklaren.
Klachten
De klachten zijn afhankelijk van de oorzaak van de ileus en komen deels overeen. Bij een dunne-darm-ileus beginnen de klachten vaak acuter en staat braken meer op de voorgrond dan bij een dikke-darm-ileus. Daarnaast kunnen er in beide gevallen klachten zijn van een achterliggende ziekte, bijvoorbeeld een buikvliesontsteking of een tumor. Wanneer de ileus niet op tijd wordt ontdekt en behandeld, kan een levensbedreigende situatie ontstaan.
(Spoed) Operatie is nodig wanneer:
- Door ophoping van ontlasting in de darm kan de darmwand openbarsten (perforeren). Dit wordt een darmperforatie genoemd.
- Als gevolg van een darmperforatie kan een buikvliesontsteking ontstaan.
- Ook kan een gedeelte van de darm afsterven doordat de doorbloeding van de darmwand niet goed is.
Diagnose van een ilieus
Buikoverzichtsfoto: In veel gevallen zijn de klachten duidelijk herkenbaar voor een arts. Bij lichamelijk onderzoek van uw buik vindt de arts vaak de typische symptomen. De diagnose wordt meestal bevestigd door middel van een röntgenfoto, wat ook wel een buikoverzichtsfoto wordt genoemd. Op de foto zijn de uitgezette, met gas of ontlasting gevulde darmen duidelijk te zien. De arts zal vervolgens naar uw buik luisteren om vast te stellen of er darmgeluiden zijn. Met dit onderzoek kan de arts bepalen of het een obstructie ileus of een paralytische ileus is.
CT scan: In sommige gevallen zal de arts een CT onderzoek van uw buik laten verrichten. Een CT-scan is een beeldvormend onderzoek waarbij gebruik gemaakt wordt van röntgenstralen.
Bronvermelding: website mlds.nl/ziekten/ileus
Behandeling van een ileus
Wanneer de diagnose is gesteld zal de arts eerst een dun slangetje (sonde) in de maag brengen. Door dit slangetje wordt de maaginhoud afgezogen. Op deze manier komt er minder voeding in de darm en minder druk op de verstopping. Ook zal de arts u een infuus geven waardoor u vocht krijgt toegediend.
Bij een obstructie ileus moet eigenlijk altijd een operatie uitgevoerd worden om de obstructie op te heffen. Meestal zal de chirurg het deel van de darm met de obstructie verwijderen. De twee uiteinden worden aan elkaar gehecht. In sommige gevallen krijgt u een stoma na de operatie. Een stoma is een kunstmatige uitgang voor ontlasting via uw buikwand. Meestal is dit een tijdelijk stoma dat wordt aangelegd om de genezing van de darm te bevorderen.
Als een obstructie ileus wordt veroorzaakt door verklevingen in de darm, is de chirurg vaak terughoudend met een operatie. Verklevingen bestaan uit inwendig littekenweefsel dat bijvoorbeeld ontstaan is door een operatie. Bij een nieuwe operatie, om de (sub)ileus op te heffen, kunnen dus weer nieuwe verklevingen ontstaan.
Bij een paralytische ileus moet de onderliggende oorzaak behandeld worden. Een operatie is in dat geval niet altijd nodig.
Wanneer er complicaties zijn zoals een darmperforatie, is een spoedoperatie noodzakelijk. Als de ileus is opgeheven, gaat het meestal snel beter en zijn de vooruitzichten in het algemeen goed.
Tips en adviezen:
Als u een sub-ileus heeft, bijvoorbeeld door een tumor of door verklevingen, kunt u de klachten mogelijk verminderen door aanpassingen in uw voedingspatroon. Het dieet is afhankelijk van de precieze plaats van de ileus. Raadpleeg daarom een diëtist of vraag uw specialist om advies.
Bronvermelding: website mlds.nl/ziekten/ileus
koliekpijnen
Koliekpijnen zijn krampen (ook wel spasmen genoemd) van het gladde spierweefsel van de wand van je holle organen zoals je slokdarm, maag, darmen, galwegen en galblaas, urinewegen en urineblaas. Steeds terugkerende pijnlijke darmkrampen -die zich in de regel zo’n 20-30 minuten duren- en je volledig uitputten (maar helaas ook veel langer kunnen aanhouden) worden darmkolieken genoemd.
Er zijn twee mogelijke oorzaken, namelijk 1) enorme diarree of 2) een darmvernauwing (Darmstenose), die als hindernis bij de darmpassage optreedt.
Typisch zijn de zeer hevige pijnen bij een darmkoliek die lijken alsof het totale lichaam beheerst wordt door de pijn. Vaak beginnen de pijnaanvallen in je bovenbuik of in de buurt van je navel.
Ook andere -minder dringende oorzaken- kunnen meespelen en koliekpijnen veroorzaken:
* verstoppingen van tijdelijke aard
* lichte vernauwingen die tijdelijke (kortstondige) geblokkeerd kunnen raken
* veel stilstaande lucht in de buik
* lichte ontstekingen, infecties (o.a. buikgriep)
* geïrriteerde darmwand (door bijv. allergische reactie op gluten of lactose)
* ziektes als Crohn en Colitis ulcerosa (met chronische darmwand ontstekingen)
* chronische stress, angst, emotionele gevoeligheid kan o.a. meespelen net als
* P.D.S prikkelbaar darm syndroom
Deze pijnen zijn waarschijnlijk het gevolg van plaatselijke verkrampingen doordat de doorsnede van de holle opening van de darm afneemt. Veelal vind er dan een ernstige verzuring in het lichaam plaats en dat geeft plaatselijk veel spanning op het gladde spierweefsel van de darm. Dit zorgt er dan weer voor dat de darmen intensief gaan samenknijpen. Daardoor wordt er uiteraard ook aan ander weefsel getrokken waardoor ook die delen onder spanning komen te staan. Hierdoor ontstaat uitstralingspijn en is het alsof koliekpijnen je hele lichaam gevangen houden, deze pijnen zijn eveneens zeer uitputtend omdat ze zoveel van het lichaam (en aan pijn incassering) vergen.
Herkenning
Bij onderzoek blijft de buik zelfs zacht en induwbaar. Dat verandert als het buikvlies (Peritoneum) ontstoken mee reageert. Vaak worden er hevige darmgeluiden gehoord in de vorm van sterke, bruisende geruisen (gootsteengeluiden). Andere symptomen zijn het gevoel van spanning in de buik (weke buik) en een opgeblazen gevoel.
Koliekpijnen in het darmgebied
- Doet het eerst in de navelstreek en rechts pijn, dan kan het gaan om een blindendarmontsteking (Appendicitis)
- Pijn aan de linkerkant van de onderbuik kan komen door uitstulpingen van de buitenkant van de dikke darm = dus in de buikholte (Verzwakte delen van de darmwand verliezen hun spierspanning en lubberen uit en vormen zo bultjes, qua vorm net kleine vingerachtige darmuitstulpingen.) Deze uitstulpinkjes op zich kunnen geen kwaad en doen zelf geen pijn .... echter ze zijn wel erg gevoelig zijn voor ontstekingen en dat doet wel heel gemeen zeer en uit zich door koliekachtige pijnen en messnijdende steken in de onderbuik (=Divertikulitis).
- Bij pijn links of rechts in de lies kan het ook gaan om een ingeklemde liesbreuk
Koliekpijnen veroorzaakt door gal- of nierstenen
- Ook nier en galstenen kunnen koliekpijnen oproepen, deze worden meestal gevoeld in het rechter bovenbuik gedeelte of in de zij/flanken.
- Bij galstenen doet het eerst aan de rechterzijde en het midden van de bovenbuik zeer met sterke uitstraling naar de rechterschouder, ook kan de huid geel verkleuren. Als de galblaas ontsteekt komt er ook vaak koorts bij en doet echt de hele rechterzijde van de bovenbuik zeer.
Koliekpijnen veroorzaakt op het gynaecologische vlak
- een cyste in de eierstok kan ervoor verantwoordelijk zijn dat de eileider zich om zijn eigen as heeft gedraaid.
- een buitenbaarmoederlijke zwangerschap of
- een ontstoken eierstok (cyste erop) kan eveneens extreme pijn geven.
In al deze situaies is het belangrijk om gelijk contact op te nemen met een arts/ziekenhuis.
Bron tekst "wanneer heb je een acute buik" is de vertaling van een Duits artikel uit “Die Spiegel” getiteld "Akute Bauchschmerzen: Was dahintersteckt, wenn es zwickt und drückt"; geschreven door Felicitas Witte n.a.v. interview met Artz Martina Kadmon, Oberärztin van het Universiteits chirurgisch ziekenhuis in Heidelberg.
Bron: samenvatting van info gelezen op de Website MDLS.nl/ziekten aangevuld met vertaling uit het Duits van info gevonden op Website medicoconsult.de/wiki/Darmkolik
Een megacolon
Mogelijke oorzaken van een Megacolon:
In een aantal gevallen is een ziekte de oorzaak van het ontstaan van een megacolon. Bijvoorbeeld bij de ziekte van Hirschsprung, de ziekte van Parkinson, multiple sclerose en hypothyreoïdie (een schildklier aandoening). Daarnaast kunnen bepaalde medicijnen, onder andere bij psychiatrische en neurologische aandoeningen, op den duur een megacolon veroorzaken. In de meeste gevallen is de oorzaak echter niet bekend. We spreken in dat geval van een ‘idiopathisch megacolon’.
Idiopathische (mega) megacolon
1) De elasticiteit van de darmwand is sterk verminderd, doordat de dubbele spierlaag in de wand van de darm is verslapt/verlamd (?). Normaal ontlastingstransport is haast niet mogelijk hierdoor kan de darm door vulling met ontlasting sterk uitrekken/verslappen.
2) De peristaltische bewegingen of peristaltiek die zou moeten ontstaan doordat de spieren van de darm zich normaal dienen samen te trekken om ontlasting verder transporteren, is door het ontbreken van de spierspanning ernstig verstoord (of nagenoeg niet meer aanwezig).
3) Vaak gaat deze megacolon problematiek gepaard met klachten die lijken op het Spastisch Darmsyndroom
4) En is het mogelijk dat een mede oorzaak het Spastische Bekkenbodem is en/of een bekkenbodem verslapping.
5) Als de darm zo vol komt te staan dat ook de uit gelubberde ruimte zelfs te krap wordt, ontstaan er koliekpijnen (de druk op de darmwand wordt dusdanig groot dat er een soort darmafknelling/ileus optreedt en door de verzuring die daardoor ontstaan gaan de nog werkende spiercellen heftig bewegen
6) Het is niet altijd ontlasting wat de druk in de darm zo opvoert, stilstaande / vaststaande lucht is vaak ook een grote boosdoener/veroorzaker van koliekpijnen.
Bron: Website MDLS.nl/z